ന്യൂഡല്‍ഹി: ടെലികമ്യൂണിക്കേഷന്‍ വകുപ്പ് (ഡിഒടി) മാര്‍ച്ച്-ഏപ്രില്‍ സമയപരിധി കഴിഞ്ഞ് ജൂലൈ-സെപ്റ്റംബര്‍ പാദത്തിന് മുമ്പായി അടുത്ത സ്പെക്ട്രം വില്‍പ്പന നടത്താന്‍ സാധ്യതയില്ല എന്ന് വിവരം പുറത്ത് വന്നു. വോഡഫോണ്‍ ഐഡിയ, ഭാരതി എയര്‍ടെല്‍ പോലുള്ള ഓപ്പറേറ്റര്‍മാരുടെ സാമ്പത്തിക സ്ഥിതി കണക്കിലെടുക്കുമ്പോള്‍ ഇപ്പോഴും പ്രതിസന്ധികള്‍ നിലനില്‍ക്കുന്നതിനാലാണ് ഇത്തരം തീരുമാനത്തിലേക്ക് കടക്കുന്നതെന്നാണ് വിവരം.
എയര്‍ടെല്‍, വോഡഫോണ്‍-ഐഡിയ എന്നിവയ്ക്ക് 90,000 കോടി രൂപയുടെ കുടിശ്ശിക നേരിടേണ്ടിവന്ന എജിആര്‍ പ്രതിസന്ധി കണക്കിലെടുക്കുമ്പോള്‍ നേരത്തെയുള്ള വില്‍പനയില്‍ താല്‍പ്പര്യം കാണിക്കാന്‍ സാധ്യതയില്ല എന്നതും വസ്തുതയാണ്. എജിആര്‍ പ്രതിസന്ധി പരിഹരിക്കുന്നതിലാണ് എല്ലാവരും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത്. ടെല്‍കോസും അടയ്ക്കുന്ന കുടിശ്ശികയും ടെലികോം ഡിപ്പാര്‍ട്ട്മെന്റിന്റെ ഡിമാന്‍ഡും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം വളരെ വലുതായതിനാല്‍ ഇതിന് സമയമെടുക്കും. അതിനാല്‍, എല്ലാ സാധ്യതകളുമുള്ള ലേലം ജൂലൈയ്ക്കപ്പുറത്തേക്ക് നീങ്ങും എന്ന് മേഖലയിലെ ഒരു വ്യക്തി പറഞ്ഞു. അതേസമയം 2020 ഓഗസ്റ്റിനു മുമ്പ് ലേലം നടത്താന്‍ കഴിയില്ല എന്നും വിദഗ്ധാഭിപ്രായമുണ്ട്.
സ്പെക്ട്രം ലേലം മാറ്റിവയ്ക്കുന്നത് ഇതാദ്യമല്ല. 2019 അവസാനത്തോടെ ഇത് കൈവശം വയ്ക്കാന്‍ സര്‍ക്കാര്‍ ആദ്യം പദ്ധതിയിട്ടിരുന്നുവെങ്കിലും അത് മാര്‍ച്ച്-ഏപ്രില്‍ സമയക്രമത്തിലേക്ക് നീങ്ങിപ്പോയിരുന്നു. 4 ജി, 5 ജി സ്‌പെക്ട്രത്തിന്റെ 8303.05 മെഗാഹെര്‍ട്‌സ്, അടിസ്ഥാന വിലയ്ക്ക് വില്‍ക്കുകയാണെങ്കില്‍ സര്‍ക്കാരിന് 5.23 ലക്ഷം കോടി രൂപ ലഭിക്കും. 700 മെഗാഹെര്‍ട്‌സ്, 800 മെഗാഹെര്‍ട്‌സ്, 900 മെഗാഹെര്‍ട്‌സ്, 1800 മെഗാഹെര്‍ട്‌സ്, 2100 മെഗാഹെര്‍ട്‌സ്, 2300 മെഗാഹെര്‍ട്‌സ്, 2500 മെഗാഹെര്‍ട്‌സ്, 3300-3600 മെഗാഹെര്‍ട്‌സ് ബാന്‍ഡുകളുടെ 5 ജി ബാന്‍ഡുകള്‍ എന്നിവ വാഗ്ദാനത്തിലുള്ള ആവൃത്തിയില്‍ ഉള്‍പ്പെടും.
ടെല്‍കോകളുടെ സാമ്പത്തിക പരിമിതിയും 5 ജി ബാന്‍ഡിന്റെയും 700 മെഗാഹെര്‍ട്‌സ് ബാന്‍ഡിന്റേയും ഉയര്‍ന്ന വിലയും കാരണം 40,000 കോടി രൂപയില്‍ കൂടുതല്‍ വരുമാനം സര്‍ക്കാര്‍ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നില്ലെന്ന് വിദഗ്ധര്‍ പറയുന്നു. എജിആര്‍ പ്രതിസന്ധി അതിജീവിക്കാന്‍ വൊഡാഫോണ്‍ ഐഡിയ, ഭാരതി എയര്‍ടെല്‍ പോലുള്ള ടെലികോം കമ്പനികള്‍ ശ്രമിച്ചുവരുകയാണ്. നിലവിലെ സാഹചര്യത്തില്‍ സ്‌പെക്ടെം വില്‍പ്പനയില്‍ പരിമിതമായി മാത്രമേ പങ്കെടുക്കാന്‍ സാധ്യതയുള്ളൂ. മാത്രമല്ല ഉയര്‍ന്ന വിലയില്‍ 5 ജി വാങ്ങാനുള്ള സാധ്യതയും പരിമിതമാണ്. ഇന്ത്യയിലെ ഏക ലാഭകരമായ ഓപ്പറേറ്ററായ ജിയോ മാത്രമാണ് 5 ജി എയര്‍വേവുകളില്‍ ചിലത് വാങ്ങുനുള്ള ഏക സാധ്യത കാണുന്നത്.
4 ജി എയര്‍വേവുകളില്‍ ചിലത് കാലഹരണപ്പെടുമെന്നതിനാല്‍ സര്‍ക്കാരിന്് എയര്‍വേവ് വില്‍പ്പനയില്‍ നിന്ന് പിന്നോട്ട് പോകാന്‍ കഴിയില്ലെന്നും സേവനങ്ങള്‍ നല്‍കുന്നത് തുടരാന്‍ ടെല്‍കോകള്‍ വീണ്ടും വാങ്ങേണ്ടതുണ്ടെന്നും വിശകലന വിദഗ്ധര്‍ പറഞ്ഞു. എട്ട് സര്‍ക്കിളുകളിലെ വോഡഫോണ്‍ ഐഡിയയുടെ പെര്‍മിറ്റുകള്‍ 2021 ല്‍ കാലഹരണപ്പെടും. എന്നാല്‍ അതിന്റെ ബിസിനസ്സ് തുടരാന്‍ ആവശ്യമായ ബാക്കപ്പ് എയര്‍വേവുകള്‍ ഉണ്ട്. 2021 ഓടെ ചില വിപണികളില്‍ എയര്‍ടെല്ലിന് അവകാശങ്ങള്‍ നഷ്ടപ്പെടുമെന്നും നഗര സര്‍ക്കിളുകളിലെ 2,300 മെഗാഹെര്‍ട്‌സ് ബാന്‍ഡിലെ 4 ജി എയര്‍വേവുകളില്‍ നിന്ന് ലോഡ് ചെയ്യുമെന്നും ഒപ്പം എയര്‍ടെല്‍ 1800 മെഗാഹെര്‍ട്‌സ് സ്‌പെക്ട്രത്തിനായി ലേലം വിളിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.
2021 ജൂലൈ-ഓഗസ്റ്റ് മാസത്തോടെ 18 വിപണികളില്‍ കാലഹരണപ്പെടുന്ന റിലയന്‍സ് കമ്മ്യൂണിക്കേഷന്റെ കാര്യക്ഷമമായ 800 മെഗാഹെര്‍ട്‌സ് സ്പെക്ട്രം തിരികെ വാങ്ങുന്നതില്‍ മാത്രമാണ് ജിയോ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത്. നിലവില്‍, ജിയോ ഈ പ്രീമിയം 4 ജി എയര്‍വേവുകള്‍ ആര്‍കോമുമായുള്ള പങ്കിടല്‍ കരാറിലൂടെ ഉപയോഗിക്കുകയാണ്. 700 മെഗാഹെര്‍ട്‌സ്, 5 ജി ബാന്‍ഡുകളില്‍ എയര്‍വേവുകളുടെ വില കുറയ്ക്കാന്‍ എല്ലാ ടെല്‍കോകളും സര്‍ക്കാരിനോട് ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നു. എന്നാല്‍ ടെലികോം റെഗുലേറ്റര്‍ വിസമ്മതിച്ചു. ഡിജിറ്റല്‍ കമ്മ്യൂണിക്കേഷന്‍ കമ്മീഷന്‍ (ഡിസിസി) ട്രായ് ശുപാര്‍ശകള്‍ അംഗീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. കരുതല്‍ വില ഉള്‍പ്പെടെ, മന്ത്രിസഭയുടെ അംഗീകാരമനുസരിച്ച് തുടര്‍നടപടികള്‍ സ്വീകരിക്കുമെന്നും സര്‍ക്കാര്‍ ബുധനാഴ്ച പാര്‍ലമെന്റില്‍ പറഞ്ഞു.
